سرریز نیلوفری شکل

سازه ای که آب اضافی را خصوصا به هنگام سیلاب که جریآن آب به بدن سد صدمه وارد میاورد و امکان دارد باعث تخریب آنها شود، دفع میکند.( دکتر سلاجقه).در حقیقت این نوع سازه، تخلیه کننده در یاچه سد در مواقع اضطراری میباشد. مهمترین و حساسترین بخش در سازه های آبی ، سرریز میباشد. در حقیقت اگر سرریز یک سد به درستی محاسبه و احداث گردد ، مشکل ناپایداری سازه و بحث سیلاب در آن منطقه را نخواهیم داشت.

محل سرریز: محل سرریز بستگی به شرائط پی ، مقدار و نوع خاکبرداری ،نوع سد،تراوش سد ،گسل ها و شکست ها ،دوره بازگشت دبی طرح دارد. تمام سر ریز ها از بزرگ به کوچک عبارتند از :

 سرریز رو گذر : در بسیاری از پروژه های سد سازی به خصوص در سد های وزنی از این نوع سرریز استفاده میگردد. در سدهای انحرافی به منظور بالا آوردن سطح آب و انحراف آن به زمین های اطراف و مزارع احداث میگردند. این سرریز ها حالت استغراق دارند.
سرریز نیلوفری: در جایی که نتوان از سرریز رو گذر استفاده کر د،از سرریز نیلو فری استفاده میگردد. این سرریز به شکل قیف میباشد و در انتها به تونلی با انحنای مشخص ختم میگردد.
سرریز برج آبگیر: این سرریز بیشتر در سدهای خاکی استفاده میگردد و مشابه سرریز نیلو فری میباشد . با این تفاوت که در انتها به تونلی با انحنای مشخص ختم نمیگردد بلکه توسط لوله ای به پایین دست هدایت میگردد.
سرریز لابیرنت: هرگاه فضا و محل کافی برای سایر سرریز ها وجود نداشته باشد از این نوع سرریز استفاده میگردد. این سرریز سطح کمی را به خود اختصاص میدهد.
سرریز دریچه ای :با باز شدن دریچه ها شروع به کار میکنند و ممکن است در بالای سطح آب و یا در سطح آب (سد های انحرافی) قرار بگیرند.
سرریز تونلی:توسط این سرریز میتوان طغیان های استثنایی ار از در یاچه سد تخلیه کرد.
سرریز سیفونی: در جایی که محل کافی برای احداث سرریز رو گذر نباشد و دبی طغیان با اهمیت نباشد از این سرریز استفاده میگردد. عملکرد این سرریز بسیار سریع بوده و خیلی زود سطح آب دریاچه پشت سد را به سطح تراز میرساند.
سرریز کانال ساحلی:نوعی سرریز کمکی برای سرریز رو گذر است و آب پس از عبور از سرریز روگذر از این سرریز عبور میکند.
سرریز شوت: میتوان این نوع سرریز را در سده ای خاکی استفاده کرد و اگر احداث
سرریزدر طول بدنه سد ممکن نباشد از این سرریز استفاده میکنند.
سرریز با پوش اسکی: برای جلوگیری از تخریب پایین سد از این نوع سرریز استفاده میگردد و بعد از عبور آب از سرریز شوت تعبیه میشود.

اجزاء سرریز نیلوفری

نصاویر سرریز نیلوفری