مهندسی آب

مهندسی آب

ما آب را از پدرانمان به ارث نبرده ایم؛
بلکه از فرزندانمان به امانت گرفته ایم...

سلام!
در این بلاگ قصد دارم مطالبی رو
در رابطه با علوم مهندسی آب قرار بدم.

ان شاءالله که برای مهندسین کنونی
و مهندسین آینده ی آب و خاکم مفید باشه

و بتونیم در راه پیشرفت و اعتلای کشورمون
ازش استفاده کنیم.

مدیر بلاگ: دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی
دانشگاه شهید چمران اهواز

آخرین نظرات
  • ۲۴ فروردين ۹۸، ۰۰:۴۶ - نقشه بردار
    ممنون

سازه ای که آب اضافی را خصوصا به هنگام سیلاب که جریآن آب به بدن سد صدمه وارد میاورد و امکان دارد باعث تخریب آنها شود، دفع میکند.( دکتر سلاجقه).در حقیقت این نوع سازه، تخلیه کننده در یاچه سد در مواقع اضطراری میباشد. مهمترین و حساسترین بخش در سازه های آبی ، سرریز میباشد. در حقیقت اگر سرریز یک سد به درستی محاسبه و احداث گردد ، مشکل ناپایداری سازه و بحث سیلاب در آن منطقه را نخواهیم داشت.

محل سرریز: محل سرریز بستگی به شرائط پی ، مقدار و نوع خاکبرداری ،نوع سد،تراوش سد ،گسل ها و شکست ها ،دوره بازگشت دبی طرح دارد. تمام سر ریز ها از بزرگ به کوچک عبارتند از :

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ مهر ۹۴ ، ۱۰:۳۵
Water Engineer


دانلود مقاله انواع سر ریز

( به همراه تصاویر آنها )


دریافت


منبع: مهندس یار

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ مهر ۹۴ ، ۱۰:۱۵
Water Engineer
1- سرریز ریزشی آزاد ( سرریز های با سقوط مستقیم )
در این نوع سرریزها جریان آب بطور آزاد از روی تاج سرریز فرو می ریزد . این سرریزها برای سدها ی بتنی قوسی نازک ، سدهای پشت بنددار و یا تاجهایی که وجه پایین دست آنها تقریباً قائم است ، مناسب می باشد . جریان ممکن است بصورت آزاد همانند یک لبریز لبه تیز انجام گیرد و یا تا فاصله کمی در روی اوجی هدایت شود . غالب اوقات تاج را بصورت یک لبه آویزان ادامه می دهند ، تا جریانهای کوچک را به نقطه ای دورتر از دیواره مقطع سرریز شونده هدایت کند .

در سرریزهای ریزشی آزاد ، به زیر سفرة آب به اندازة کافی هوا داده می شود تا از شکل گیری جتهای ضربانی و نوسان کننده جلوگیری شود .
اگر هیچگونه تأ سیسات حفاظتی مصنوعی در پای سقوط در نظر گرفته نشود ، در بیشتر موارد در بستر رودخانه فرسایش ایجاد می شود و یک حوضچه استغراق شکل می گیرد عمق و حجم حوضچه تابعی از عمق پایاب ، ارتفاع سقوط آب و تغییرات دبی جریان است .
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ شهریور ۹۴ ، ۲۲:۲۸
Water Engineer

روش های آبیاری تحت فشار
 

استفاده از روشهای آبیاری تحت فشار راهکاری  موثر در صرفه جویی مصرف آب

 


حجت اله اروانه; باوجود حجم عظیم آب در جهان که حدود 97 درصد آب اقیانوس ها، دریاها و دریاچه ها تشکیل می دهد.

 

درصد آبهای شیرین رقم ناچیزی است که بیشترآبهای جاری و زیرزمینی و بارندگی ها را شامل می شود

 

به طوری که هم اکنون کل آبهای شیرین جهان حدود 3 درصد برآورد می شود. محدودیت منابع آب شیرین قابل دسترس در جهان از یک سو و افزایش جمعیت و نیاز به مواد غذایی از سوی دیگر، ضرورت استفاده بهینه از منابع آب موجود را ایجاب می نماید.

 

در ده های اخیر سطح وسیعی از اراضی کشاورزی تحت کشت آبی قرار گرفته اند و از طرفی، از آبهای قابل استحصال به شیوه های مختلف و به سرعت و به شدت استفاده شده است، بطوری که بخشی از آبهای شیرین در چرخه خود به گروه آب های شور و یا با کیفیت پایین پیوسته است و از طرفی دیگر نیاز بخش های مربوط به آب شرب و صنعت نیز روز به روز افزایش یافته است

 

مجموعه این عوامل  به علاوه آینده نگری که در آن نیازمندی های بشری باز هم شدید خواهد شد، نگرانی های در رابطه با کمبود آب برانگیخته است که آن را تحت عنوان بحران آب در جهان می شناسیم، در رابطه با کشور ما باز  هم شدید تر است کشور ایران بدلیل واقع شدن در منطقه خشک و نیمه خشک کره زمین، دارای منابع آب محدود بوده و اهمیت آب و آبیاری در تولید محصولات کشاورزی از حساسیت ویژه ای برخوردار است

 

حدود 90 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود که راندمان آبیاری در روش سنتی(سطحی) حدوداً30درصد می باشد، به عبارت ساده 70 درصد از کل آب مصرفی در بخش کشاورزی تلف می شود.

 

توسعه اراضی آبی کشور با توجه به کمبود منابع آب موجود جز از طریق صرفه جویی در مصرف آ‌ب موجود امکان پذیر نمی باشد. کنترل آب، صرفه جویی و بالا بردن راندمان آبیاری در روش های سنتی موجود، نیاز به صرف وقت و هزینه زیادی دارد

 

در این شرایط بهترین گزینه بالا بردن راندمان آبیاری از طریق تبدیل در روشهای آبیاری سطحی به آبیاری تحت فشار می باشد

 

آبیاری تحت فشار به روشی از آبیاری گفته می شود که با استفاده از لوله، آب را از منبع تأمین تا محل مصرف با فشار مورد نیاز منتقل می کند

 

مهمترین مزیت آبیاری تحت فشار، صرفه جویی در مصرف آب است. امروزه راندمان کل آبیاری در سطح کشور، در مناطق و شرایط مختلف بین  25 الی 40 درصد است که به طور عمده مربوط به تلفات انتقال در انهار، تلفات توزیع در مزارع و تلفات مربوط به سوء مدیریت آبیاری است و درصد وسیعی از سه مشکل فوق در طرح های آبیاری تحت فشار از میان برداشته می شود به طوریکه می توان راندمان آبیاری سطحی را با استفاده از روش آبیاری بارانی حدوداً  به  70درصد و یا با روش آبیاری قطره ای حدوداً به 90 درصد ارتقاء داد.

 

روشهای آبیاری تحت فشار دارای دو زیرمجموعه بزرگ می باشند که عبارتند از:

الف- روش آبیاری موضعی (قطره ای)

آبیاری موضعی عمدتاً جهت آبیاری درختان در باغات کاربرد دارد. آب در این روش به وسیله قطره چکان های مختلف به کنار گیاه منتقل می شود.

 راندمان آبیاری در این روش می تواند تا حدود 90 درصد برسد.

 

ب- روش آبیاری بارانی

در آبیاری به روش بارانی، آب با فشاری بیش از یک اتمسفر در داخل یک شبکه لوله کشی شده جریان پیدا کرده و سپس از خروجی هایی که روی این شبکه تعبیه شده و آب پاش نامیده می شوند خارج می شود

 

ساختمان آب پاش ها طوری است که هنگامی که با فشاراز آن خارج می شود به صورت قطرات ریز و درشت درآمده و مشابه باران در سطح مزرعه ریخته می شود

 

به همین دلیل آن سیستم آبیاری به روش بارانی نامیده می شود.

 

گرچه روش بارانی اساساً برای آبیاری مزارع و باغات ابداع گردید اما از این روش برای اهداف دیگر هم استفاده می شود که مهمترین آنها عبارتند از:

 

صرفه جویی در مصرف آب و افزایش راندمان تا ۷۵ درصد، پخش کودهای مایع در سطح مزرعه، نیاز کمتر به نیروی انسانی، برای آبپاشی روی گیاه به منظور حفاظت آنها در مقابل سرما و یخبندان، برای تعوِیق انداختن زمان تشکیل غنچه و گل، برای مرطوب کردن سطح خاک و جلوگیری از فرسایش بادی، برای کمک به جوانه زدن بذرها، آبیاری با منابع آبی کم (در آبیاری سطحی مقدور نمی باشد)، برای کنترل محیط وخنک کردن خاک وگیاه و هوای اطراف آن.

 

آبیاری بارانی دارای روش ها و دستگاه های مختلفی می باشدکه با توجه به وضعیت اقتصادی، پستی و بلندی زمین، وجود و یا عدم وجود نیروی انسانی لازم و مقدار آب مورد نیاز انواع سیستم های آبیاری بارانی طراحی و اجرا می شود. این روش دارای زیرمجموعه کلاسیک و مکانیزه می باشد.

 

کلاسیک(غیرمکانیزه):

این روش را برای آبیاری انواع گیاهان زراعی در زمین های شیب دار، هموار، ناهموار و خاک های شنی و رسی می توان استفاده کرد. در این روش آبیاری بارانی از هیچگونه ماشینی استفاده نشده و فقط از پمپ جهت تأمین فشار لازم استفاده می شود. کلاسیک ثابت، متحرک و نیمه متحرک انواع مختلف این روش ها می باشدکه اساس کار آنها یکسان می باشد

 

در این روش آب به وسیله پمپ از منبع آب (مخزن، استخر، چاه و رودخانه) وارد لوله های اصلی و سپس بال ها شده و از طریق

آب پاش ها به صورت قطره های بسیار ریز و یکنواخت بر روی مزرعه پاشیده می شود.

 

مکانیزه:

در این روش آبیاری بارانی از ماشین جهت حرکت و جابجائی آب پاش بر روی محصول استفاده می شود. دستگاه های آبیاری بارانی مکانیزه عبارتند از:

 

آبفشان قرقره ای(Traveling Gun)

 

آبفشان غلطان (Wheel Move)

 

آبفشان دوار(Center Pivot)

 

آبفشان خطی(Linear)

 

 

روشهای آبیاری موضعی (قطره ای)

روش های موضعی که اغلب برای باغات، گیاهان ردیفی و گلخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، آبیاری موضعی عبارتست از پخش آهسته آب با فشار کم در شبکه لوله بر سطح یا زیر خاک مزرعه توزیع شده و توسط وسایلی که گسیلنده نامیده می شود، به صورت قطره، یا توسط پاشنده های کوچک مانند اسپریر، میکروجت، بابلر و.... در پای بوته گیاه ریخته می‌شود.

 

در مواردی که صرفه جویی آب ضروری باشد و منابع آب موجود تکافوی اراضی تحت کشت را نکنند روش های آبیاری موضعی افزایش راندمان آبیاری را تضمین می نماید

 

آبیاری موضعی دارای روش ها و مفاهیم متعددی مانند آبیاری دریپ، آبیاری زیر بستری، آبیاری فواره ای و آبیاری اسپری است.

 

در شهرستان دهلران در سالهای گذشته تا کنون انواع روش های آبیاری تحت فشار  مانند آبیاری قطره ای، کلاسیک، آبفشان دوار(سنترپیوت)، آبفشان خطی(لینیر) در اراضی این شهرستان اجرا گردیده است. و باتوجه به کمبود آب در آینده نیاز است که ترویج و توسعه این روش ها بیشتر از پیش مورد توجه قرار گیرد.

 

کارشناس ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی

 

منبع: نسیم دهلران

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ شهریور ۹۴ ، ۲۰:۱۴
Water Engineer


نتایج ارشد اومد..خدایا شکرت قبول شدم..

هورااااا...



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ شهریور ۹۴ ، ۱۷:۱۳
Water Engineer

روستای فیلبند یکی از زیبا‌ترین روستا‌های مناطق جنوبی بابل و آمل است که مسیر دسترسی به آن از جاده هراز، 25 کیلومتری جنوب آمل به سمت شرق و به سمت سنگچال جدا می‌ شود.
آب و هوای این روستا به گونه ای است که پیش بینی های هواشناسی در مورد آن اصلا قابل اعتماد نیست و در یک روز ممکن است شاهد چندین پدیده جوی باشید و تنها به فاصله چند ساعت هم برف هم باران و هم آفتاب را ببینید.

 

روستای فیلبند,عجایب طبیعی,فیلبند مرتفع ترین روستای ییلاقی

عکس های روستای فیلبند

روستای فیلبند,عجایب طبیعی,فیلبند مرتفع ترین روستای ییلاقی


۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ شهریور ۹۴ ، ۱۴:۳۷
Water Engineer

خلاصه  مطلب
۱- مجموعه دستاوردهی اخیر علمی در مورد آب، حاکی از آن است که زمان آن فرا رسیده که دیدگاه خود را نسبت به این اکسیر شگفت انگیز حیات متحول کنیم.
۲- تا پیش از این، تصور بر آن بود که تمامی ویژگی هی آب صرفاً  توسط دانش شیمی قابل تبیین است اما اکنون این پندار توسط برخی از دانشمندان به چالش کشیده شده است.
۳- ارتعاشات کوانتومی خلأ خود را در رفتار مولکول آب متجلی می کند.
۴- ممکن است آب داری نوعی حافظه باشد و بتواند اطلاعات محیط پیرامون خود را در خود ثبت کند.
۵- با جدی تر گرفتن پژوهش هایی نظیر هومیوپاتی، ممکن است انسان بتواند به حقایق مهم تری در مورد آب، این اکسیر حیات پی ببرد.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ شهریور ۹۴ ، ۱۷:۱۶
Water Engineer
زیبایی و شگفتی از خلقت خداوند پایانی ندارد.

تصاویر زیر گوشه گوچکی از خلقت خداوند است که به طرز عجیبی چشم نواز است.

این ها عجیب ترین و زیباترین ابرهای دنیا هستند




۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ شهریور ۹۴ ، ۱۸:۳۱
Water Engineer


عکس های دیدنی از شکل های عجیب و غریب ابرها

 

ابرها از زیباترین پدیده های طبیعی هستند که گاهی به شکل های عجیب و غریب در می آیند.

گاهی وقتی به آسمان نگاه می کنیم ابرها شکل های عجیب و حتی رویایی دارند. ابرها گاهی به شکل انسان ها، حیوانات ، اشیا یا پدیده های ماوراء الطبیعه در پهنه آسمان خودنمایی می کنند.

 

عکس های دیدنی از شکل های عجیب و غریب ابرها

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ شهریور ۹۴ ، ۱۷:۱۵
Water Engineer

دنیای پیرامون ما پر است از پدیده های نادر و عجیب،که گاهی این پدیده ها شگفتی آفرین میشوند،پدیده هایی که با وجود زیباییشان می توانند عوامل مخربی در محیط زیست ایجاد کنند،طوفانها یکی از همین عوامل طبیعی هستند که بعد از بوجود آمدن آن تغییرات چشم گیری در آسمان رخ می دهد بطوریکه ابرها شکل و ظاهر بسیار زیبا و در عین حال عجیب و وحشتناک به خود میگیرند.

ابرهای آرامش بخش، ترسناک یا ابرهایی که به شکل صورت یک انسان در می آیند. در ادامه عکس هایی شگفت انگیز از برخی از ابرها را که به صورت طبیعی یا در اثر طوفان شکل گرفته اند، با هم می بینیم.

 

تکزاس: سوپرسلی قدرتمند در تکزاس که گرد باد عظیمی را بوجود آورده است.

ابرهای عجیب ، ابر عجیب و غریب ، ابرهای شگفت انگیز

ساسکاچوان: این ابرهای حباب مانند، ماماتوس نام دارند. اگر چه دلایل مختلفی برای شکل گیری اینگونه ی ابرها ذکر شده، ولی هنوز دلیل قطعی آن مشخص نیست.

ابرهای عجیب ، ابرهای شگفت انگیز ، ابر عجیب

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ شهریور ۹۴ ، ۱۹:۱۰
Water Engineer


ابرها همواره با اشکال عجیب و غریبشان باعث رشد اوهام در ذهن کسانی می شود که به آنها خیره می شوند. هادی معیری نژاد - برای بسیاری از ساکنان شهرهای بزرگ دیدن اشکال مختلفی که ابر می سازد به دلیل تراکم ساختمانها و آلودگی هوا ممکن نیست.
اما برای خیال پردازان و البته دانشمندان که برای دیدن ابرها فضاهای بازتری را می جویند دیدن اشکال غریب ابر هم لذت بخش است و هم دلیل خوبی برای پژو هش های آب و هوایی
گاه اشکال تشکیل شده توسط ابرها آنقدر عجیبند که انسان را به یاد قارچ اتمی ویا یک لوله عظیم می اندازند. در ادامه نگاهی داریم به چند تا از عجیب ترین ابرهای تشکیل شده

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ مرداد ۹۴ ، ۱۸:۴۷
Water Engineer

عجایب طبیعت,سالار دیونی مسطح ترین مکان توریستی جهان,سالار دیونی در کشور بولیوی

سالار دیونی، مسطح ترین مکان توریستی جهان

 

سالار دیونی ،یکی از شگفت انگیزترین مکانهای جهان
سالار دیونی، مسطح ترین مکان توریستی جهان، «سالار دیونی» یکی از مناطق توریستی کشور بولیوی است که این امکان را به بازدیدکنندگانش می دهد که احساس کنند روی آب قدم می زنند. این منطقه که از مسطح ترین مکان های جهان به شمار می رود، در ایام بارانی سال و هنگامی که سطح آن با لایه نازکی از آب پوشیده شده، به دلیل عدم حرکت آب مانند آیینه عمل می کند و عکس آسمان را به زیبایی بازتاب می دهد و تصاویر جذابی ایجاد می کند.

 

عجایب طبیعت,سالار دیونی در کشور بولیوی,سالار دیونی مسطح ترین مکان توریستی جهان

«سالار دیونی» یکی از مناطق توریستی کشور بولیوی است


۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ مرداد ۹۴ ، ۱۸:۳۶
Water Engineer

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران؛ در حالی که زمستان گاهی سهم خود را در ایجاد مشکلات ایفا می کند زیبایی هایی نادر هم به وجود می آورد. برای اولین بار در 5 سال گذشته دریاچه Superior در جزایر ملی Lakeshore به طور کامل یخ زده است.


 

















یخ این دریاچه به قدری ضخامت دارد که ماجراجویان بسیاری توانستند روی این دریاچه یخ زده زیبا قدم بزنند.در اطراف این دریاچه جاذبه های یخی دیگر هم به چشم می خورد که می توان به غار یخی بسیار شگفت انگیز اشاره کرد.

منبع:باشگاه خبرنگاران
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ مرداد ۹۴ ، ۱۸:۳۱
Water Engineer


 شفاف ترین دریاچه

دریاچه آبی، واقع در محدوده دریاچه های نلسون نیوزیلند، عنوان شفاف ترین دریاچه دنیا را به اسم خودش ثبت کرده است. طبق تحقیقاتی که بر روی این دریاچه انجام شده، می توانیم با چشم غیر مسلح تا ۸۰ متر را در زیر این دریاچه ببینیم . این دریاچه توسط رود های کوچک اطرافش پر می شود.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ مرداد ۹۴ ، ۱۸:۲۵
Water Engineer

دریاچه ها و حوضچه ها زیبا هستند، اما سرمای زمستون زیبایی شون رو به درجه ی بالاتری میبره. آب در حال یخ زدن، میتونه الگوها و نقش های فوق العاده زیبایی رو تشکیل بده. از شکل های منظم هندسی گرفته، تا خطوط درهم پیچیده با هر سایه ای که از رنگ های آبی، سبز و سفید بتونید تصور کنید. دیدن این صحنه ها که به خودی خود در سیکل طبیعت شکل گرفتن، امید آدم رو به وجود زیبایی های نا محدود دنیا بیشتر می کنه. با هم صحنه های زیبای دریاچه های یخ زده رو میبینیم.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ مرداد ۹۴ ، ۱۸:۱۸
Water Engineer


دریاچه بایکال یکی از قدیمی ترین دریاچه های آب شیرین در جهان است , این دریاچه زیبا در قسمت جنوب شرقی سیبری در کشور  روسیه واقع شده است .

 

Turquoise Ice  Lake Baikal

 

این دریاچه شگفت انگیز یکی از بزرگترین و عمیق ترین دریاچه های آب شیرین در جهان است که یک پنجم از آب شیرین جهان در آن قرار دارد . جاذبه گردشگری این دریاچه زیبا در فصل سرما و زمستان است که سطح این دریاچه کاملا یخ زده و به دلیل شفافیت آب دریاچه یخ های تولید شده دارای رنگ زیبای فیروزه  ایست که میتوان عمق یخ ها را تا انتها به صورت کامل دید .

 

Turquoise Ice  Lake Baikal (2)

 

Turquoise Ice  Lake Baikal (3)

 

 

Turquoise Ice  Lake Baikal (4)

 

 

Turquoise Ice  Lake Baikal (5)

 

منبع: سایت ورلد ویزیت


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ مرداد ۹۴ ، ۱۵:۰۲
Water Engineer


دانلود جزوه آموزش مقدماتی اتوکد دوبعدی


دریافت


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ تیر ۹۴ ، ۰۱:۴۷
Water Engineer


بررسی تغییرات نیاز آبی دوگونه (خربزه و سبزیجات)در آینده(مطالعه موردی دشت بهبهان)


دریافت


۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ تیر ۹۴ ، ۰۱:۰۳
Water Engineer

مقدمه :

 

آبیاری از روزگاران گذشته با روش های ساده انجام می شد :اما امروزه روش های علمی گوناگونی برای آبیاری به کار می رود هر یک از این روشها .اگر به طور درست و در جای مناسب بکار برده شود به پشرفت کشاورزی کمک بسیار خواهد کرد.

همانطور که میدانید در آبیاری باید از روشهایی استفاده کنیم که هم در مصرف آب صرفه جویی شود و هم از شسته شدن و خسارت زدن به خاک کشاورزی جلوگیری به عمل آید.

روشهایی آبیاری :

به منظور پخش یکنواخت آب روی سطح خاک و آبیاری مناسب محصولات کشاورزی روشهای متفاوتی وجود دارد.دو روش اصلی  آبیاری که در کشور مان رایج است عبارت اند از:

الف)آبیاری به روش سنتی یا قدیمی که شامل آبیاری نواری ،شیاری(نشتی)و کرتی است.

ب)آبیاری تحت فشار که شامل روشهایی بارانی و قطرهای است.

آبیاری سنتی :

1_آبیاری نواری:

در این روش مزرعه را نوار بندی می کنند . پهنای نوارها 5تا15متر و درازای آنها 75تا 300متر است . نوارها به وسیلهء مرز کشی از هم جدا می شوند . هدف از این کار نفوذ آب در زمین همزمان با پیشروی آب در داخل نوارهاست.

آبیاری یک نوار یا  قطعه، زمانی تمام میشودکه اب به آخر نوار برسد ، در این هنگام آب قطعه پر شده را می بندند و راه آب قطعه دیگر را برای آبیاری باز می کنند. این روش برای  بیشتر خاکها مناسب است؛اما برای زمینهایی که خاک شنی دارند و آب به سرعت در آنها می کند ،مناسب نیست . از این روش بیشتر در زمین های کم شیب و برای گیاهان علوفه ای، غلات و باغ های میوه استفاده می شود.

2_    آبیاری شیاری (نشتی یا جوی و پشته ایی):

در این روش آب را در شیارهایی که در بین دو ردیف کشت ایجاد کرده اند وارد می کنند. برای جلو گیری از شسته شدن خاک ، شیارهای را روی خط تراز درست می کنند.در بعضی جاها نیز برای این که طول زمین یکسان باشد شیارها را عمود بر شیب زمین درست می کنند. در این روش وقتی آب وارد شیاری می شود باید مواظب بود که آن شیار از آب لبریز نشود ؛ چون باعث خرابی شیار میشود.این روش آبیاری برای خاکهای ماسه ای یا خاکهای سبک و نیز خاکهایی که پس از خشک شدن ترک های بزرگ بر می دارند مناسب نیست. با این روش می توان بیشتر محصولات زراعی که به صورت ردیفی کاشته می شوند مثل ذرت و پنبه را آبیاری کرد.

3 _آبیاری کرتی:

رایج ترین روش آبیاری در ایران در ایران ، آبیاری کرتی است . علت آن نیز وجود فرهنگ سنتی استفادهاز این آبیاری در بین کشاورزان ونیاز نداشتن به ماشین آلات  پیشرفته است .در این روش کرت ها را به شکل چهار گوش یا شکلهای دیگر درست می کنند. آبیاری به صورت کرتی برای خاکهایی که آب در آنها کمتر نفوذ می کند مناسب است  این روش برای زمینهای صاف و بدون شیب مناسب است. با این روش می توان گیاهانی مانند :حبوبات ،یونجه ،برنج،باغهای میوه و سبزی را آبیاری کرد. از این روش می توان برای شستن خاکهای شور استفاده کرد.

عیبهای آبیاری به روش سنتی:  

در آبیاری سنتی چون نمی توان آب را کنترل کرد ،آب زیادی به هدر می رود . در این روش به علت این که اب از یک طرف وارد واز طرف دیگر خارج می شود ، خاکهای زراعی سطحی را می شوید و با خود می برد . در آبیاری سنتی باید ابتدا زمین را صاف کرد که این کار هزینه زیادی دارد. در این روش به کارگر زیادی احتیاج است. در آبیاری سنتی چون مدتی طول می کشد به آخر قطعه برسد ، ابتدای زمین بیشتر از انتهای آن آب می خورد که این موجب بی نظمی در رشد گیاهان میشود. دراین روش اتلاف آب بسیار زیاد است ؛ زیرابه دلیل تابش نور خور شید آب بخار میشود . به علاوه مقدار آبی که وارد مزرعه می شود بیش از نیاز ریشه گیاه است.

آبیاری تحت فشار:

وارد کردن آب در داخل لوله با کمک موتور پمپ و انتقال آب با فشار و پاشیدن آن در مزرعه را آبیاری « تحت فشار » میگویند . این نوع آبیاری بالاترین بازدهی در مصرف آب را در بین انواع دیری دارد . در این روش چون آب در طول مسیر از داخل لوله های مخصوصی عبور می کند و تماس مستقیم با هوا و خاک ندارد ، اتلاف آب خیلی کم است .بطور کلی در آبیاری تحت فشار معمولآ کمتر از آبیاری سنتی به آب و نیروی کارگر نیاز است.آبیاریتحت فشار به دو روش آبیاری بارانی و قطره ای تقسیم میشود.

آبیاری بارانی :

 در این روش آب با فشار به وسیله موتور پمپ  وارد لوله ها می شود و به وسیله آبپاش به شکل قطرههای باران روی محصول ، پاشیده می شود . وسایل لازم برای آبیاری بارانی عبارت است از : مو تور پمپ ، لوله های آبرسان ، ابپاشها.

انواع روشهای آبیاری بارانی

1_آبیاری بارانی کلاسیک:

دراین روش آب از منبع ( چشمه ، چاه ، قنات، کانال یا رودخانه) به وسیله پمپ وارد لوله های اصلی می شود  و از طریق  لوله های فرعی به آبپاش ها به صورت قطره های ریز بر روی مزرعه پاشیده می شود .  در روش آبیاری بارانی لوله ای با دستگاه متحرک ، لوله ها  پایه آبپاش و آبپاش ها جابه جامی شوند. در روش ابیاری بارانی کلاسیک با دستگاههای نیمه متحرک که در کشور ما بیشتر رواج دارد . لوله های اصلی ثابت  هستند و لوله های فرعی و آبپاش ها متحرک اند که بعد از پایان آبیاری یک نقطه ، آنها را باز می کنند و در جایی دیگر قرار می دهند. در روش آبیاری بارانی با دستگاه ثابت هیچ قسمت از دستگاه حرکت ندارد  و لوله های اصلی و فرعی در زیر زمین قرار دارند که بیشتر برای محصولات دایمی مثل باغات  مورد استفاده قرار می گیرند. اگر بخواهیم از این روش برای گیاهان یکساله  استفاده کنیم باید قبل از کاشت ، لوله ها را درزمین قرار می دهیم و بعد از برداشت محصول آنها را جمع آوری و در انبار نگه داری کنیم. از این روش برای ابیاری محصولات پر شاخ و برگ که جا به جایی لوله ها در آنها مشکل است می توان استفاده کردًٌٌ؛اما عیب مهم آن زیاد بودن هزینه های لوله گذاری است.

2_آبیاری بارانی قرقره ای (گان):

این دستگاه برای آبیاری زمین هموار و ناهموار و گیاهان کوتاه و بلند مورد استفاده قرار می گیرد .قسمت های مختلف این دستگاه عبارت اند از:قرقره،توربین،جعبه دنده،لوله پلی اتیلن، آبپاش .دستگاه آبیاری بارانی قرقره ای دارای یک قرقره بزرگ است که بر شاسی قرار دارد و لوله پلی اتیلن از جنس نیمه سخت که در حدود 300 متر طول دارد دور این قرقره جمع میشود . برای انجام دادنآبیاری یک قطعه زمین ، ابتدا دستگاه را به کمک تراکتور در ابتدای زمین مورد نظر قرار میدهند . سپس آبپاش را که لوله پلی اتیلن نیز به آن وصل است در داخل مزرعه و بر روی پایه ای  به نام ارابه می گذارند . برای ایجاد فشار آب در داخل لوله ها از موتور دیزل یا الکترو موتور استفاده می شود .پس از روشن کردن موتور ابتدا آب با فشار وارد توربین می شود وآن را  را می چرخاند .آب پس از خروج از توربین وارد لوله پلی اتیلن شده و از طریق آبپاش در سطح مزرعه پخش می شود . چرخش توربین توسط جعبه دنده و زنجیر به قرقره منتقل شده و قرقره پس از شروع آبیاری به طور آهسته و خودکار می چرخد و لوله پلی اتیلن به طور مرتب روی قرقره جمع میشود .بعد از این که آبپاش به قرقره رسید آبیاری به طور خودکارقطع می شود . در این روش آبپاش آب را به صورت دایره ای و به شعاع 40تا 50 متر پخش می کند . در این روش مقدار اب مصرفی را می توان با کنترل سرعت چرخش قرقرهتنظیم کرد. اگر سرعت چرخش قرقره زیاد باشدلوله سریعتر جمع می شود و آب کمتری پاشیده می شود ؛ولی اگر لوله آهسته تر جمع شود آب زیادتری توسط آبپاش پخش می شود .نکته قابل تذکر در این روش این است که به دلیل گران بودن لوله پلی اتیلن باید در موقع استفاده از آن دقت بیشتری بعمل آید و از تماس ان با اجسام زبر و تیز جلوگیری شود . مدت زمان لازم برای یک دور چرخش آبپاش 2تا5دقیقه است که با قرار دادنیک توری در مسیر ورود آب به دستگاه از داخل شدن کاه و کلش و گل ولای به داخل توربین و آبپاش جلوگیری می شود. از فواید دستگاه آبیاری بارانی قرقره ای می توان به حرکت و جا به جایی آسان آن برای سرعت این دستگاه ، میزان عمق ابیاری را آن طور که می خواهیم تنظیم کنیم.   

3_ابیاری بارانی غلتان (ویلمو):

این دستگاه برای آبیاری مزارعی که هموار و مسطح هستند و گیاهان ردیفی در آنها کشت شده است کارایی زیادی دارد .اجزای تشکیل دهنده دستگاه آبیاری ویلمو عبارت اند از :

موتور و شاسی ،لوله اصلی و لوله رابط خرطومی ،چرخها ،آبپاشها . لوله اصلی در این دستگاه از جنس آلومینیوم است دو 10سانتیمتر قطر دارد که از وسط چرخها می گذرد. که از وسط چرخها میگذرد.این لوله هم آب را آبپاش ها می رساند و هم باعث حرکت چرخها میشود .حرکت دستگاه از یک محل به محل بااستفاده از موتور بنزینی که از طریق جعبه دنده و زنجیر به چرخهای کناری متصل است انجام میشود . این دستگاه برای آبیاری گیاهان پا کوتاه مانند غلات ، علوفه و چغندر قند مناسب است.

4_آبیاری دوار مرکزی(سنتر پیوت):

این دستگاه برای ابیاری انواع گیاهان پا بلند و پا کوتاه می تواند مورد استفاده قرار گیرد . دستگاه آبیاری دوار مرکزی از قطعاتی چون لوله عمودی ،لوله اصلی(افقی)،تابلو کنترل ،پاشنده ها وچرخها تشکیل شده است .برای انجام آبیاری با این دستگاه ،ابتدا آب با فشار وارد پاشنده ها می شود .لوله اصلی در این دستگاه بر روی پایه های مثلثی شکت قرار می گیرد که هر یک از پایه ها دارای دو چرخ هستند .آب از طریق لوله های اصلی که در حدود سه متر از زمین فاصله دارند وارد آب پاش ها می شوند و عمل آبیاری انجام می گیرد .مسیر حرکت دستگاه در این روش به صورت دایرهای بوده و سطح آبیاری شده هم دایرهای شکل است .این دستگاه دارای  یک تابلو کنترل می کند واگر در موقع آبیاری اشکای به وجود آید آبیاری خود به خود قطع می شود . در استفاده از  این دستگاه باید سعی کرد که مسیر چرخ ها صاف وهموار وتا حدودی سفت باشد . این روش  برای آبیاری خاک های شنی وزمین های هموار ونسبتآهمار توصیه می شود .

فواید این دستگاه عبارت است از :

_ به نیروی  کارگر زیادی  نیاز ندارد .

_ در مصرف آب صرفه جویی می شود .

_ چون فاصله آب پاش ها از زمین زیاد است ، برای آبیاری محصولات پا بلند مانند ذرتمیتوان از این دستگاه استفاده کرد .

_ به دلیل نبودن کانال های اب رسانی ،عملیات آماده کردن زمین و مراحل کاشت ، داشت وبرداشت سریع تر وبهتر انجام می شود .

5-آبیاری بارانی خطی (لینیر):

این دستگاه شبیه آبیاری بارانی دوار مرکزی است. با این  تفاوت که مسیر حرکت این دستگاه به صورت مستقیم است و زمین را چهار گوش آبیاری می کند .زمین های نسبتآ مسطح و چهار گوش را به خو بی می توان با روش آبیاری  کرد . از فواید دیگر  این دستگاه این است که جریان بارانی یکنواختی دارد و توسط باد به هم نمی  خورد و به طور یکسان تمام مزرعه را آبیاری  می کند .


منبع:http://hedrology.blogfa.com/post-2.aspx


۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ تیر ۹۴ ، ۰۳:۱۱
Water Engineer

مقدماتی درباره زهکشی :

 

اغلب چینین تصور می شود که در کشوری مانند ایران با سرزمینی پهناور ، خاک را نمی توان به عنوان عامل محدود کننده در تولیدات کشاورزی به حساب آورد . بر اساس همین تصور مسآله احیای اراضی و زهکشی آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفته است . البته درست است که اکثر خاکهای ایران بطور طبیعی دارای وضعیت مناسبی از نضر زهکشی عمقی میباشند ،لکن موارد بسیاری نیز مشاهده میشود که در آنها اراضی بطور موقت یا داِئم زه دار بوده و امکان کشت و کار در آنها هیچ یا به طور کلی کم است . این گونه اراضی فقط در صورتی قابل استفاده خواهند بود که عملیات زهکشی در آنها به اجرا در آید. همچنین بهره برداری مجدد از خاکهای که مورد استفاده ممتد و آبیاری مداوم قرار داشته و بخصوص مناطقی که خاک شور و سدیمی دارند مستلزم اعمال روشهای مناسب زهکشی و اصلاح اراضی خواهد بود .

اهمیت مسآله در شرایط آبیاری با آب شور و یادر اراضی ساحلی که تحت تآثیر جزر و مد دریا قرار دارند بعد وسیعتری پیدا میکند . انجام هرگونه عملیات زهکشی چه در طرحهای آبیاری و زهکشی و چه به منظور رفع مشکلات موضعی و موقت ناشی از وجود آب اضافی ، منوط به آشنایی کامل با اصول علم زهکشی است.

زهکشی به معنی خارج شدن طبیعی یا مصنوعی آب مازاد از یک منطقه بوده و از مباحث بنیادی هیدرولوژی مهندسی است . با توجه به دیدگاههای گوناگون می توان زهکشی را به صور مختلف تقسیم بندی نمود . به عنوان مثال :

- زهکش حوزه سطحی یا زیرزمینی

- زهکش اراضی شهری یا غیر شهری(زراعی)

زهکشی با علوم هیدرولوژی ،هیدرولیک،هیدروئولوژی ،مهندسی رودخانه و سازه هیدرولیکی آمیختگی جدایی ناپذیری دارد .

تعاریف:

زهکشی:

 خارج نمودن آب و املاح اضافی از پروفیل خاک که در اینجا منظور از پروفیل خاک ، محدوده توسعه ریشه گیاه می باشد.

زه آب:

زه آب یا آب مازاد بخشی از منابع آب سطحی و زیر زمینی حوزه است که سبب زهدار شدن اراضی می شود و باید از طریق زهکشی تخلیه گردد.

آب سطحی :

تمامی آبهای ساکن و جاری در سطح الارض که به بطن خاک نفوذ نمی نمایند.

آب خاک:

آبی که از طریق نفوذ سطحی به بطن خاک وارد شده و به صورت رطوبت در آن نگهداری می شود.

آب زیر زمینی :

بخش اشباع شده خاک را که از لحاظ هیدرولیکی شرایط متفاوتی نسبت به محیط غیر اشباع دارد ،آب زیر زمینی می نامند.

سطح ایستابی:

حد فوقانی آب زیر زمینی و فصل مشترک بین محیط اشباع و غیر اشباع ، به عبارت دیگر مکان هندسی تمامی نقاطی که دارای فشار نسبی صفر می باشند .

زهکش سطحی :

تخلیه آب مازاد از سطح خاک .

زهکش زیر سطحی :

تخلیه آب مازاد از بطن خاک.

زهکش قائم:

تخلیه سریع از اعماق زیاد بوسیله پمپاژ از چاه زهکش .

نهر زهکش:

مجرای روباز حفر شده در خاک که ضمن جمع آوری زه آبهای سطحی و زیر سطحی انتقال آب را نیز بر عهده دارد .

لوله زهکش:

لوله سفالی ، بتونی و پلاستیکی منقطع یا یکپارچه ، سوراخدار یا فاقد سوراخ که در زیر سطح زمین کار گذاشته می شود و وظیفه جمع آوری زه آبها را از بطن خاک به عهده دارد .

خروجی زهکش:

نقطه پایانی سیستم زهکشی که در آنجا زه اب جمع آوری شده به خارج از منطقه مورد زهکشی تخلیه می شود.

حوضچه تبخیر:

حوضچه ای با کف نفوذ ناپذیر که در آن زه ابهای جمع آوری شده ذخیره و به مرور تبخیر می گردد . از این حوضچه ها برای جلو گیری از بروز مسائل زیست محیطی به واسطه زه آبهای بدون کیفیت ،استفاده می شود .

معادلات طراحی :

 روابط ریاضی بیان کننده ارتباط فیزیکی میان عوامل موثر برایجاد زه آب و تخلیه آن . این روابط ممکن است بصورت تجربی یا مبتنی بر فیزیک پدیده مورد نظر باشند.

معیارهای طراحی :

کلیه عواملی که توسط معادلات جهت بیان پدیده مورد نظر به یکدیگر مربوط می شوند . این عوامل مشخصات هندسی و هیدرولیکی سیستم زهکشی را مشخص می نمایند مثل عمق لوله های زهکشی ، قطر آنها و...

ضریب زهکشی :

فلاکس تخلیه زه آب توسط سیستم در واحد سطح ،جهت کنترل سطح ایستابی در عمق مورد نظر . با توجه به تعریف ضریب زهکشی ، هر یک از اجزای سیستم زهکشی ،ضریب زهکشی خاص خود را دارد . به عنوان مثال:

- ضریب زهکشی زهکشهای سطحی

- ضریب زهکشی  زهکشهای زیرزمینی

- ضریب زهکشی ایستگاه پمپاژ

- ضریب زهکشی جهت حفاظت حوزه آبخیز

 

اهمیت و لزوم زهکشی :

 زهکشی دو هدف را دنبال می نماید ، اول ایجاد وضعیت مناسب برای رشد گیاه و دوم ایجاد شرایط لازم برای کاربرد ماشین آلات کشاورزی . زهدار بودن اراضی و شرایط ماندابی علاوه بر محدود نمودن کاربرد ماشین آلات و جلو گیری از اجرای عملیات کاشت و داشت ، شرایط نامساعدی را برای رشد گیاه بوجود می آورد که منجر به کاهش محصول می شود . این شرایط عبارتند از :

- رطوبت زیاد خاک ، شرایط مساعدی برای رشد قارچها و با کتریها را فراهم می آورد .

- شرایط غیر هوازی جذب مواد غذایی خاک و بهره گیری از کودها را کاهش می دهد .

- در محیطهای آبی ، جذب مواد سمی و عناصر سنگین افزایش می یابد .

- شرایط ماندابی ، تهویه خاک را کاهش و فعالیتهای متابولیکی گیاه یعنی تنفس و تبخیر و تعرق را مختل می نماید.

- به دلیل کاهش درجه حرارت خاک ، جوانه زنی به تآخیر افتاده ، طول دوره رشد کاهش می یابد یا تقویم زراعی جابه جا میگردد.

فواید زهکشی :

- حفظ ساختمان خاک و افزایش کارپذیری آن(workability)

- تسریع در جوانه زنی و افزایش دوره رشد

- گسترش عمق توسعه ریشه گیاه

- امکان کشت گیاهان مختلف

- جذب بهتر مواد غذایی خاک بوسیله ریشه

- کاهش آفات و امراض و هزینه های مقابله با آنها

- کنترل علفهای هرز

 

منشاء زه آب :

زه آب ممکن است ناشی از بارندگی ، ذوب برف ، آب آبیاری ، جریانات سطحی و نشت زیر سطحی از اراضی مجاور ، سریز و طغیان رودخانه ها، نشت از کانالهای آبیاری و صعود سطح ایستابی باشد.در نواحی مرطوب بارندگی های مداوم ؛ در نواحی سردسیرتغذیه ناشی از ذوب برف و در نواحی سردسیر تغذیه ناشی از ذوب برف و در نواحی خشک ونیمه خشک ، آبیاری طغیانهای فصلی ، آبشویی اراضی و صعود سطح ایستابی ، منشآ اصلی زه آبها به دشمار میروند.با توجه به موارد ذکر شده ، عواملی چون روش آبیاری ( ثقلی – تحت فشار)، فیزیوگرافی (توپوگرافی، شکل زمین)، شبکه آبراهه ، عمق لایه نفوذ ناپذیر ،لایه بندی خاک، ویژگیهای هیدرودینامیکی خاک (نفوذ پذیری سطحی ، هدایت هیدرولیکی) و خصوصیات شیمیایی خاک( شوری ،کسر آبشویی ، قلیائیت)بطور غیر مستقیم بر زهدار شدن اراضی موثرند.

انواع زهکش و اجزای آن:

از دیدگاههای متفاوت ، زهکشها را به انواع مختلفی تقسیم بندی می نمایند .در صورتی که نوع زه آب از نظر سطحی یا زیر سطحی مورد توجه باشد ، زهکشها را به دو دسته زهکشهای سطحی و زیر سطحی تقسیم بندی می نمایند . در شرایطی که سازه های زهکشی مورد توجه باشند ،زهکشها را به دو دسته زهکشهای روباز و زهکشهای لوله ای(زیر زمینی) تقسیم بندی می نمایند که در مورد اخیر زهکشی قائم ( چاه زهکش )را نیز در بر میگیرد. توجه به این نکته ضروری است که زهکشهای روباز علاوه بر زه آبهای سطحی ،پروفیل خاک را نیز زهکشی می نمایند.هر سیستم زهکشی دارای اجزایی است که بسته به نوع سیستم ،ابنیه ابی متفاوتی را شامل میشود:

الف)سیستم جمع آوری کننده :

این سیتم به دو سیستم جمع آوری کننده سطح و زیرسطحی تقسیم می شود . سیستم جمع آوری کننده زه آب سطحی که شامل شیارها و نهر های زهکشی است ، وظیفه جمع اوری زه آبهای سطحی را به عهده دارد . سیستم جمع آوری کننده زه آب زیر سطحی که ممکن است بصورت نهرها و یا لوله هایی باشد ،زه آب بطن خاک را جمع آوری مینماید . این سیستم ممکن است از لوله زهکش ، زهکش حائل ،چاه زهکشی ، زهکش لانه موشی تشکیل شده باشد.

ب) سیستم تخلیه کننده:

این بخش از سیستم زهکشی ، زه آب جمع آوری شده توسط سیسم جمع آوری کننده را دریافت و به خروجی شبکه منتقل می نماید . چنین سیستمی ممکن است شامل نهر اصلی ، زهکش جانبی و زهکش اصلی باشد.

ج) سیستم انحراف :

گاهی به جای جمع آوری و تخلیه آبهای سطحی و زیر سطحی از یک ناحیه ، لازم است از ورود زه آبها به منطقه مورد نظر جلوگیری نمود . سیستم انحراف سیل و زهکشهای حائل نمونهای از این سیستم ها می باشند . یک سیستم انحراف ممکن است شامل آب بند (سد یا بند انحرافی )، نهر انحراف یا سیلابرو باشد.

د) سیستم کنترل :

سیستم کنترل با تنظیم جریانات ورودی و خروجی ، به زهکشی و کنترل سطح ایستابی می پردازد .این سیستم از مجموعه ای از انهار ، آب بندها، سازه های کنترلی و حفاظتی و ایستگاهای پمپاژتشکیل یافته است.


منبع: http://hedrology.blogfa.com/post-3.aspx


۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ تیر ۹۴ ، ۰۳:۰۷
Water Engineer